Bệnh lắng đọng Calci Apatite: Chẩn đoán và điều trị

Tổng quan

Bệnh lắng đọng apatit canxi có nhiều tên gọi (viêm màng phổi calci, viêm bướu cổ calci , viêm màng phổi calci, viêm quanh khớp calci, và bệnh thấp khớp hydroxyapatite) nhưng thường được gọi là viêm gân do calci. Nó là một hiện tượng tương đối phổ biến đặc trưng bởi sự hình thành của các tinh thể canxi cả trong và xung quanh gân và các cấu trúc mô liên kết khác. Viêm gân thường gặp nhất xảy ra ở độ tuổi từ 30 đến 60, mặc dù có thể gặp ở bệnh nhân từ 3 tuổi trở lên. Phần lớn các trường hợp viêm gân do calci apatite xảy ra ở vai, và có ảnh hưởng đến các gân cơ trên gai và dưới gai. Hông là vị trí phổ biến tiếp theo, sau đó là cột sống. Mặc dù hiếm khi được báo cáo, viêm gân do calci apatite đã được mô tả là có liên quan đến nhiều bệnh lí khác.

Trong lịch sử, lắng đọng canxi trong viêm gân do calci được coi là nguyên nhân cho sự lắng đọng các tinh thể hydroxyapatite, do đó người ta đã đề xuất sử dụng thuật ngữ lắng đọng hydroxyapatite
(HADD) để mô tả quá trình bệnh này. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu gần đây của Hamada et al. năm 2001 và 2006 chứng minh lắng đọng canxi trong bệnh viêm gân calci được tạo thành từ apatit cacbonat thay vì hydroxyapatite như trước đây. Nguyên nhân chính xác của sự lắng đọng này không rõ. Một số tác giả đã suy đoán rằng sự hình thành có thể là kết quả của thoái hóa gân, trong khi những người khác đề xuất rằng vôi hóa là một quá trình phản ứng qua trung gian tế bào. Uhthoff và Loebr đề xuất một sự tiến triển tự nhiên của viêm gân do calci có thể được chia thành bốn giai đoạn: Trước lắng đọng, hình thành, yên lặng, và sau lắng đọng. Trong giai đoạn trước lắng đọng, sợi collagen của gân trải qua quá trình thoái hóa thành mô sợi xơ . Trong giai đoạn hình thành, tế bào sụn bắt đầu phát triển xơ sụn với sự hình thành của tinh thể apatit vôi hóa. Sau giai đoạn hình thành, diện tích vôi hoá có thể không có triệu chứng trong trạng thái nghỉ ngơi trong một thời gian. Tuy nhiên, trường hợp điển hình là quá trình vôi hóa sẽ tiến triển thành giai đoạn tái phát viêm đặc trưng bởi sự xuất hiện của bạch cầu, tế bào lympho, và các tế bào khổng lồ tạo thành “u hạt canxi.” Cuối cùng, quá trình vôi hóa sẽ bước vào giai đoạn hậu lắng đọng, trong đó một quá trình sửa chữa kích thích sự hình thành mao mạch và các sợi collagen.

Biểu hiện lâm sàng

Sự lắng đọng apatit canxi thường được thấy ngẫu nhiên trên X quang ở bệnh nhân không triệu chứng. Khi bệnh nhân có triệu chứng, các triệu chứng có thể thay đổi từ giai đoạn cấp tính với những cơn đau dữ dội đến khó chịu nhẹ dai dẵng. Thông thường, các cơn đau cấp tính xuất hiện tự phát, mặc dù bệnh nhân có thể bị tái phát các cơn đau sau giai đoạn đầu tiên. Thỉnh thoảng, bệnh nhân sẽ có triệu chứng của bệnh thần kinh. Những cơn đau cấp tính là nguyên nhân làm cho bệnh đi khám, điều trị và đây có thể là một thách thức chẩn đoán cho các bác sĩ lâm sàng. Các giai đoạn cấp tính của viêm gân do calci thường xuất hiện với cơn đau dữ dội cùng với sưng nhẹ và nóng của mô bị ảnh hưởng, có thể bị nhầm lẫn với nhiễm trùng. Giới hạn tầm vận động có thể có hoặc không. Các xét nghiệm cận lâm sàng, nhất là các xét nghiệm chỉ điểm viêm thường là bình thường; tuy nhiên, có thể có tăng bạch cầu nhẹ.

Cận lâm sàng 

Hình ảnh học

X-quang khớp vai bệnh lắng đọng Calci Apatite

MRI Bệnh lắng đọng Calci Apatite